Na swoich stronach spółka Gremi Media SA wykorzystuje wraz z innymi podmiotami pliki cookies (tzw. ciasteczka) i inne technologie m.in. w celach prawidłowego świadczenia usług, odpowiedniego dostosowania serwisów do preferencji jego użytkowników, statystycznych oraz reklamowych. Korzystanie z naszych stron bez zmiany ustawień przeglądarki oznacza wyrażenie zgody na użycie plików cookies w pamięci urządzenia. Aby dowiedzieć się więcej o naszej polityce prywatności kliknij TU.

Zagadka fotografii sprzed 60 lat

Marek Kozubal 30-09-2015, ostatnia aktualizacja 30-09-2015 09:31

W latach 50. Polacy pracują na misji w Korei. W tle toczy się walka wywiadów. 
Dziś nasi historycy próbują zidentyfikować osoby uwiecznione na zdjęciach 
z tego okresu.

Kto towarzyszy na tym zdjęciu Polce Annie Bratkowskiej?
źródło: MWP/Centrum Weterana
Kto towarzyszy na tym zdjęciu Polce Annie Bratkowskiej?

Centrum Weterana w Warszawie gromadzi informacje na temat misji, w których uczestniczyli polscy żołnierze. Dysponuje też plikiem czarno-białych zdjęć, które udostępniło Muzeum Wojska Polskiego.

Na tym, które historycy z Centrum uznali za najciekawsze, zrobionym w 1955 r. w Korei, widać grupę członków Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych w Korei. Pilnowała ona rozejmu pomiędzy państwami koreańskimi. – Z nazwiska znana jest nam tylko jedyna kobieta na zdjęciu Anna Bratkowska, tłumaczka polskiej misji. Nie znamy miejsca wykonania fotografii – mówi dr Jerzy Tomczyk, historyk wojskowości z Centrum Weterana.

Bratkowską bezskutecznie próbował zwerbować wywiad amerykański. Grzegorz Ciechanowski, autor książki „Żołnierze polscy w misjach i operacjach pokojowych poza granicami kraju w latach 1953–1989", napisał, że próbowano ją przekupić: „Porucznik Armii Stanów Zjednoczonych Lambert zaproponował Bratkowskiej dużą kwotę dolarów za wyjazd do Stanów Zjednoczonych i opisanie swoich rzekomych przejść".

Nie wiadomo, o jaką kwotę chodziło. Jednak dr Tomczyk mówi, że w tamtych czasach zwykle proponowano Polakom za przejście na stronę amerykańską ok. 30 tys. dolarów.

Większość uczestników misji (było ich 301) nie dała się przekupić. Ze wspomnień jednego z nich Stanisława Łapety wynikało, że byli dokładnie sprawdzani przez Urząd Bezpieczeństwa.

Nie wszystkich jednak upilnowano. 9 września 1953 r. zniknął por. Jan Hajdukiewicz. Początkowo władze PRL podejrzewały Amerykanów o jego porwanie. Jednak jak relacjonował w październiku 1953 r. dziennik „Herald Tribune", Hajdukiewicz sam przeszedł na stronę amerykańską. Poinformował o tym na konferencji w San Francisco.

Okoliczności ucieczki owiane są do dzisiaj tajemnicą. On przekonywał, że uciekł w proteście przeciwko obecności Sowietów w Polsce.

W Korei Polacy (razem z przedstawicielami Czechosłowacji, Szwecji i Szwajcarii) pracowali w Komisji Nadzorczej. 7 listopada 1955 r. w katastrofie amerykańskiego samolotu zginęli: mjr Jakub Zygielski, kpt. Władysław Rudnicki i por. Zygfryd Zieliński – to pierwsze polskie ofiary zagranicznych misji.

Centrum Weterana prosi o kontakt osoby, które rozpoznają postacie ze zdjęć – tego z Anną Bratkowską i innych, które zamieszczamy na naszej stronie internetowej. Informacje można przekazywać e-mailem na adres: jerzy.tomczyk@wp.pl lub telefoniczne: 261 842 071.

Galeria tajemniczych zdjęć z koreańskiej misji
www4.rp.pl/misjazagadka

Rzeczpospolita

Najczęściej czytane