Zagadka fotografii sprzed 60 lat
W latach 50. Polacy pracują na misji w Korei. W tle toczy się walka wywiadów. Dziś nasi historycy próbują zidentyfikować osoby uwiecznione na zdjęciach z tego okresu.
Centrum Weterana w Warszawie gromadzi informacje na temat misji, w których uczestniczyli polscy żołnierze. Dysponuje też plikiem czarno-białych zdjęć, które udostępniło Muzeum Wojska Polskiego.
Na tym, które historycy z Centrum uznali za najciekawsze, zrobionym w 1955 r. w Korei, widać grupę członków Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych w Korei. Pilnowała ona rozejmu pomiędzy państwami koreańskimi. – Z nazwiska znana jest nam tylko jedyna kobieta na zdjęciu Anna Bratkowska, tłumaczka polskiej misji. Nie znamy miejsca wykonania fotografii – mówi dr Jerzy Tomczyk, historyk wojskowości z Centrum Weterana.
Bratkowską bezskutecznie próbował zwerbować wywiad amerykański. Grzegorz Ciechanowski, autor książki „Żołnierze polscy w misjach i operacjach pokojowych poza granicami kraju w latach 1953–1989", napisał, że próbowano ją przekupić: „Porucznik Armii Stanów Zjednoczonych Lambert zaproponował Bratkowskiej dużą kwotę dolarów za wyjazd do Stanów Zjednoczonych i opisanie swoich rzekomych przejść".
Nie wiadomo, o jaką kwotę chodziło. Jednak dr Tomczyk mówi, że w tamtych czasach zwykle proponowano Polakom za przejście na stronę amerykańską ok. 30 tys. dolarów.
Większość uczestników misji (było ich 301) nie dała się przekupić. Ze wspomnień jednego z nich Stanisława Łapety wynikało, że byli dokładnie sprawdzani przez Urząd Bezpieczeństwa.
Nie wszystkich jednak upilnowano. 9 września 1953 r. zniknął por. Jan Hajdukiewicz. Początkowo władze PRL podejrzewały Amerykanów o jego porwanie. Jednak jak relacjonował w październiku 1953 r. dziennik „Herald Tribune", Hajdukiewicz sam przeszedł na stronę amerykańską. Poinformował o tym na konferencji w San Francisco.
Okoliczności ucieczki owiane są do dzisiaj tajemnicą. On przekonywał, że uciekł w proteście przeciwko obecności Sowietów w Polsce.
W Korei Polacy (razem z przedstawicielami Czechosłowacji, Szwecji i Szwajcarii) pracowali w Komisji Nadzorczej. 7 listopada 1955 r. w katastrofie amerykańskiego samolotu zginęli: mjr Jakub Zygielski, kpt. Władysław Rudnicki i por. Zygfryd Zieliński – to pierwsze polskie ofiary zagranicznych misji.
Centrum Weterana prosi o kontakt osoby, które rozpoznają postacie ze zdjęć – tego z Anną Bratkowską i innych, które zamieszczamy na naszej stronie internetowej. Informacje można przekazywać e-mailem na adres: jerzy.tomczyk@wp.pl lub telefoniczne: 261 842 071.
Galeria tajemniczych zdjęć z koreańskiej misji
www4.rp.pl/misjazagadka
Żadna część jak i całość utworów zawartych w dzienniku nie może być powielana i rozpowszechniana lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w
jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) włącznie z kopiowaniem, szeroko pojętą digitalizacją,
fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody Gremi Media SA
Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części bez zgody Gremi Media SA lub autorów z naruszeniem prawa jest zabronione
pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.