Zobacz Bogurodzicę

W sobotę można obejrzeć wyjątkowy rękopis. Bogurodzica uważana jest za pierwszy hymn narodowy.

Bogurodzica określana była przez Jana Długosza mianem carmen patrium (pieśń ojczysta). Śpiewana w ważnych dla wspólnoty narodowej momentach – przed najważniejszymi bitwami, w trakcie obrzędów koronacyjnych czy podczas podniosłych uroczystości kościelnych, pełniła przez wieki funkcję hymnu narodowego.

W takiej postaci wprowadzona została także do kultury popularnej – najpierw przez Henryka Sienkiewicza w Krzyżakach, gdzie rycerstwo polskie śpiewa ją przed bitwą pod Grunwaldem, a następnie w ekranizacji powieści w reżyserii Aleksandra Forda.

Pierwotna, tzw. archaiczna część pieśni to dwie pierwsze strofy, których autorstwo w średniowieczu przypisywane było św. Wojciechowi. Współczesne badania wskazują jednak, że pochodzą one raczej z XIII w., a kolejne są jeszcze późniejsze. Bogurodzica zachowała się w wielu wersjach, zwanych redakcjami.

Na wystawie prezentowany będzie trzeci spośród najstarszych – rękopis redakcji warszawskiej ze zbiorów Biblioteki Narodowej – znajdujący się w kodeksie Miscellanea theologica (sygnatura BN 3016 II) zawierającym także inne modlitwy i traktaty teologiczne. Zastosowane tam formy językowe wskazują, że ta właśnie wersja tekstu mogła inspirować Sienkiewicza piszącego Krzyżaków.

Zobaczyć będzie można także trzy inne najciekawsze wersje pieśni ze zbiorów BN: rękopis cyrylicą ze Statutu Litewskiego pierwszego, pierwsze wydanie Bogurodzicy drukiem oraz Statuta y przywileje koronne Jana Herbuta, w którym Bogurodzica została zatytułowana jako pieśń ułożona przez św. Wojciecha.

Bogurodzicę można obejrzeć w Pałacu Rzeczypospolitej, Warszawa, pl. Krasińskich 3/5 w sobotę w godz. 11-19. Wstęp wolny.

W trakcie pokazu odbędą się wykłady oraz krótki koncert: 15 Pieśń - zagadka. O przeniknionych i nieprzeniknionych sekretach „Bogurodzicy". Prof. dr hab. Paweł Stępień; 16.30 Spory wokół melodii „Bogurodzicy" – pieśń rycerska czy modlitwa? Dr hab. Paweł Gancarczyk, prof. IS PAN; 17 Krótki koncert muzyki dawnej w wykonaniu zespołu Il Canto: Bogurodzica oraz inne średniowieczne pieśni maryjne.

Pierwsze /Najstarsze to cykl pokazów z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Co miesiąc Biblioteka Narodowa prezentuje w Pałacu Rzeczypospolitej pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii, dokumentujące początki państwa polskiego.