Zmarł Robert McNamara

W wieku 93 lat zmarł Robert McNamara, były sekretarz obrony USA z lat 1961-1968 - poinformowała w poniedziałek agencję Associated Press żona polityka, Diana.

Były szef Pentagonu zmarł we śnie w swoim domu w Waszyngtonie.

McNamara był jednym z architektów wojny w Wietnamie, określanej nawet jako "wojna McNamary". Był to pierwszy w amerykańskiej historii przegrany konflikt zbrojny, który budził ostre sprzeciwy wspołeczeństwie. Wojna pochłonęła ponad 58 tys. ofiar po stronie sił USA.

Przeciwko wojnie protestował syn McNamary jako student uniwersytetu w Stanfordzie. Na Harvardzie z kolei McNamara był zmuszony wobec gniewu studentów ewakuować się podziemnymi tunelami.

Ustąpił pod presją prezydenta Lyndona B. Johnsona, który zaproponował mu prezesurę w Banku Światowym.

Stanowisko prezesa Banku Światowego piastował w latach 1968-1981. Uważał wówczas, że poprawa warunków życia w wiejskich regionach krajów rozwijających się jest bardziej skuteczną drogą do osiągnięcia pokoju niż zbrojenia. W tym czasie potrojona została suma pożyczek udzielanych przez BŚ krajom rozwijającym się.

Funkcję sekretarza obrony pełnił w gabinetach prezydentów Johna F. Kennedy'ego i Johnsona przez siedem lat - dłużej niż ktokolwiek inny od utworzenia stanowiska w 1947 roku. Do Pentagonu trafił prosto z koncernu motoryzacyjnego Ford, którego prezesem - jako pierwsza osoba spoza rodziny Fordów - został w 1960 roku.

Przez wiele lat McNamara odrzucał propozycję spisania wspomnień, ale zaczął stopniowo otwierać się na początku lat 90. W 1991 roku powiedział amerykańskiemu magazynowi "Time", że miał wątpliwości codo skuteczności bombardowań Wietnamu Północnego. W wydanej kilka lat później książce "In Retrospect: The Tragedy and Lessons of Vietnam" ("W retrospekcji: Tragedia i lekcje Wietnamu") przyznał, że obawiał się, czy Amerykanie zdołają odnieść zwycięstwo nad partyzantką.

Amerykańska inwazja na Irak w 2003 roku sprawiła, że nazwisko McNamary powróciło w mediach, często konfrontowane z innym niepopularnym amerykańskim ministrem obrony Donaldem Rumsfeldem. McNamara był jednym z byłych sekretarzy obrony i stanu, którzy w 2006 roku dwukrotnie spotkali się z prezydentem George'em W. Bushem, żeby przedyskutować strategię irackiej wojny.

McNamara pełnił funkcję w czasie amerykańskiej operacji w Zatoce Świń, w kwietniu 1961, i kryzysu kubańskiego półtora roku później. Ten ostatni uważany był za moment, kiedy świat stał najbliżej konfrontacji nuklearnej między USA a ZSRR.