Ślady Rzymian na Mazowszu

W Czersku, Legionowie
i Otwocku archeolodzy odkryli spinki, groty i miecze z czasów rzymskich.

Okolice Warszawy od kilku lat są intensywnie badane przez archeologów. Odkrywają oni pozostałości cmentarzysk i osad datowanych na czasy rzymskie, trafiają też na ślady osadnictwa z epoki brązu lub żelaza czy bliższego nam średniowiecza.

– W ostatnim czasie prowadzonych było kilkadziesiąt różnych badań wykopaliskowych na terenie podległym wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków, wśród nich m.in. w Granicy w gminie Michałowice, w Otwocku Wielkim, Kaniach koło Brwinowa czy Koczargach Starych w gminie Stare Babice – informuje Agnieszka Żukowska, rzecznik mazowieckiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.

W Granicy odkryto m.in. pozostałości wczesnośredniowiecznej osady z XII–XIII w., ale także wsi z XIV–XVII w. Z kolei w Koczargach znaleziono pozostałość cmentarzyska ciałopalnego i miejsca produkcji żelaza okresu tzw. kultury przeworskiej (III w. p.n.e. – V w. n.e.).

Jak podkreśla Agnieszka Żukowska, wszystkie badania archeologiczne są istotne z punktu widzenia naukowego i konserwatorskiego.

Sami naukowcy wskazują jednak, że prace na wybranych stanowiskach archeologicznych w okolicach Warszawy „zachwycały nowymi odkryciami". Tak było w Czersku w gminie Góra Kalwaria, gdzie od 2008 r. prowadzone były prace przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie.

Już w pierwszym sezonie odkryto tam 25 grobów ciałopalnych kultury przeworskiej i dwa obiekty kultury łużyckiej. Do najciekawszych znalezisk należą dwie popielnice, dwa zestawy broni – umba, groty, miecze. W kolejnych latach archeolodzy znaleźli przeworskie i łużyckie naczynia ceramiczne, fragmenty ozdoby brązowej (celtyckiej), okucie rogu do picia i łańcuszek, datowane na okres przedrzymski. Z kolei w 2010 roku znaleziono m.in. fragment klamerki wykonanej ze złota, a także kości do gry z poroża oraz importowaną brązową zapinkę zdobioną barwną emalią.

Podczas badań prowadzonych w Otwocku Wielkim w tym i poprzednim roku archeolodzy odsłonili pozostałości tętniącej niegdyś życiem wielokulturowej osady datowanej na wczesną epokę żelaza (ok. 700–400 r. p.n.e.). Naukowcy uważają, że przed wiekami teren ten był niezwykle atrakcyjny dla osadników.

W ciągu trzech sezonów badań w Otwocku Wielkim odkryto 154 obiekty. Wśród nich były m.in. półziemianki – zagłębione w ziemi szałasy, piwniczka, paleniska.

Do najciekawszych zabytków należy jednak – zdaniem archeologów – misa z wiszącymi uchami, która nakrywała garnek o zaokrąglonym profilu pochodzący z kultury przeworskiej. Wszystkie zabytki po ich opracowaniu trafią do zbiorów Muzeum Ziemi Otwockiej.

Archeolodzy znaleźli także skarby na terenie poligonu Centrum Szkolenia Policji w Legionowie. Stanowisko to zostało odkryte przypadkowo. Stało się to w czasie ćwiczeń z użyciem materiałów wybuchowych w 2008 roku. Po eksplozji mundurowi znaleźli rzeczy, które uznali za zabytki, i poprosili o zbadanie tego miejsca przez archeologów. Ci odkryli tam kilka grobów ciałopalnych. Jak twierdzą naukowcy, zabytki mogą pochodzić z wczesnego okresu wpływów rzymskich, ale w kolejnych latach znajdowali tam też zabytki średniowieczne.

Wśród znalezisk są: ceramika, liczne fragmenty przedmiotów metalowych, w tym pogięty rytualnie miecz, siedem fibul (zapinka do szat) i okucie rogu do picia. W jednym z grobów znaleziono żelazne okucia pochwy, żelazny miecz jednosieczny z zachowaną dekoracją rękojeści, rynienkowate okucia pochwy miecza i dwa brązowe okucia pasa.

Zabytki trafiły do Muzeum Historycznego w Legionowie.