Wielkie święto naszych zabytków

Jubileuszowe 25. Europejskie Dni Dziedzictwa rozpoczną się w nadchodzący weekend.

Zaplanowano 1300 wydarzeń w 200 miejscowościach. Ogólnopolska inauguracja obędzie się w sobotę 9 września w Poznaniu. W tym roku przewodni temat Dni brzmi „Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu", który współgra z kampanią społeczną „Krajobraz mojego miasta", prowadzoną przez Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) i Ministerstwo Kultury.

Otoczeni krajobrazem

– Poprzez wszystkie działania zaplanowane podczas Dni chcemy stworzyć podstawy zrozumienia przez społeczeństwo konieczności ochrony krajobrazu kulturowego, którym jesteśmy otoczeni – mówi prof. Małgorzata Rozbicka, dyrektor NID. – Temat jest ściśle skoordynowany z naszą kampanią społeczną, która nabiera rozpędu. Chcemy przekonać społeczeństwo, że ten krajobraz, który nas otacza, ma wartość, że jest świadectwem naszej tożsamości – dodaje. – NID jest odpowiedzialny za promocję Dni Dziedzictwa w skali ogólnokrajowej. O wszystkich wydarzeniach informujemy na naszej stronie edd.nid.pl.

Przypomnijmy, że Europejskie Dni Dziedzictwa to wspólna inicjatywa Rady Europy i Unii Europejskiej, której celem jest promocja zabytków. Początki akcji sięgają 1991 roku. W projekcie uczestniczą wszystkie państwa członkowskie Rady Europy. Polska włączyła się w 1993 r.

Jubileuszowa inauguracja EDD odbędzie się w Bramie Poznania.

– Jest to pierwsze w Polsce centrum interpretacji dziedzictwa. Znajduje się w miejscu, gdzie mamy nagromadzenie wyjątkowych zabytków. Na poznańskim Ostrowie Tumskim stoi pierwsza katedra powstała w Polsce, w Złotej Kaplicy spoczywają szczątki Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Kiedyś na Ostrowie był najpotężniejszy gród Mieszka I. A w czasach renesansu powstała tu Akademia Lubrańskiego, wyższa uczelnia, która miała pełny humanistyczny program. Wyspa Katedralna jest więc naturalnym miejscem, w którym opowiadamy o krajobrazie dziedzictwa – mówił Robert Mirzyński, dyrektor Bramy Poznania. – Ostrów to także niezwykła część industrialna miasta – dodaje – związana chociażby z Elektrociepłownią Garbary, otwartą w 1929 roku przy okazji Powszechnej Wystawy Krajowej, prezentującej pierwsze dziesięciolecie odrodzonego państwa polskiego.

Obecnie ta postindustrialna przestrzeń przechodzi do historii i planowane są na niej nowe inwestycje. W czasie Europejskich Dni Dziedzictwa odwiedzający będą mieli ostatnią szansę wejścia do wnętrza tego modernistycznego budynku. A wystawa „Dokument potencjalny" prezentuje przeszłość i współczesność elektrowni oraz projekty rewitalizacji obiektu. Planowana jest projekcja filmu „Krajobraz mojego miasta" wyprodukowanego przez NID, który zwraca uwagę na kwestię chaosu reklamowego, małej architektury czy zieleni. Film ma pobudzać do troski o otaczającą przestrzeń i inspirować do lokalnych działań.

Podczas oficjalnego otwarcia Dni w amfiteatrze na Ostrowie Tumskim zagra zespół Vołosi, znany m.in. z Festiwalu Nowa Tradycja. A po koncercie odbędzie się wieczorny spacer multimedialny po Ostrowie Tumskim „Jasna wyspa!", którego atrakcją będą mappingi na różnych obiektach historycznych.

Europejskie Dni Dziedzictwa trwają jednocześnie w całej Polsce. To wyjątkowa okazja, by podczas dwóch weekendów: 9–10 września i 16–17 września, bezpłatnie zwiedzić wiele zabytków, często niedostępnych na co dzień, dołączyć do oprowadzań z przewodnikiem czy wziąć udział w specjalnie przygotowanych wystawach, spektaklach, koncertach i akcjach, jak np. gra terenowa „Magiczny Szlak Ducha Gór" polegająca na odszukaniu przez uczestników rozmieszczonych na szlakach Karkonoszy kamieni ze specjalnymi symbolami. Każde województwo ma własny bogaty program atrakcji

Rozejrzeć się wokół siebie

– Zależy nam na zwracaniu uwagi społecznościom lokalnym na dziedzictwo, które jest wokół nich. Każdy z pewnością znajdzie coś dla siebie – mówi Bartosz Skaldawski, zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa. A jednocześnie podkreśla, że temat tegorocznych Dni w Polsce koresponduje z europejskim: „Heritage and Nature", odwołującym się również do relacji między dziedzictwem i naturą.

Od połowy września kampanii społecznej „Krajobraz mojego miasta" towarzyszy w TVP emisja trzech spotów, stylizowanych na scenę z serialu „Ranczo" z udziałem jego aktorów, którzy ruszają do „regulacji estetycznych" i zaprowadzenia porządku z reklamami w Wilkowyjach.