Oszczędzanie na emeryturę - kiedy warto zacząć, gdzie warto ulokować swoje pieniądze? Poradnik

Choć dla wielu czytelników perspektywa emerytury jest jeszcze bardzo odległa, warto pomyśleć o niej już dziś. Dlaczego? Decyzję o wzięciu finansowej przyszłości we własne ręce można odwlekać każdego dnia. A to nie niesie za sobą niczego dobrego. Według prognoz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, za 30 lat nasze emerytury będą wynosiły ok. 25%–35% ostatniej pensji. A to nie ma nic wspólnego z bezpieczną, beztroską jesienią życia.

W artykule podpowiemy kiedy warto zacząć oszczędzać na emeryturę. Sprawdzimy także, gdzie warto ulokować pieniądze i jak oszczędzać jeszcze efektywniej.

Naiwnością jest sądzić, że na starość państwo otoczy nas opieką, zapewniając bezpieczną emeryturę. Jak pokazują realia, emeryci, którzy nie wzięli swojej przyszłości we własne ręce nie mają w dzisiejszych czasach łatwego życia. Wg. danych GUS-u, średnia emerytura w 2016 roku wyniosła 2082,99 zł brutto, czyli niespełna 1700 zł netto.

Dla osoby mieszkającej w dużym mieście, gdzie wysokość samego czynszu za mieszkanie często wynosi 500-800 zł to bardzo niewiele. W portfelu emeryta bardzo często brakuje pieniędzy na zakup żywności, leków, opłacenie wizyty lekarskiej, niezbędnych badań czy rachunków za media.

Jak działa polski system emerytalny

Polski system emerytalny opiera się obecnie na 3 filarach. Pierwszym z nich jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To właśnie do ZUS-u są odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne. Warto wiedzieć jednak, że wszystkie pieniądze, które trafiają na konto w ZUS-ie, niemal natychmiast z niego wypływają. Środki ze składek, które odprowadzają pracownicy służą bowiem do wypłaty emerytur dla dzisiejszych emerytów. Na emerytury, wypłacane za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat będą pracować nasze dzieci i wnuki. Biorąc pod uwagę zmniejszający się przyrost naturalny i niepewną przyszłość ZUS-u, państwowa emerytura stoi pod ogromnym znakiem zapytania.

Drugi filar stanowią Otwarte Fundusze Emerytalne, zarządzane przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne. W zależności od decyzji osoby ubezpieczonej, zamiast przesyłania całej składki do ZUS-u, jej część może trafić właśnie do OFE. Powszechne Towarzystwa Emerytalne inwestują wpłacone aktywa w instrumenty finansowe. Po to, by wygenerować jak najwyższe zyski i zwiększyć kwotę przyszłej emerytury. W skład drugiego filaru wchodzi też subkonto w ZUS-ie.

Trzeci filar obejmuje pracownicze programy emerytalne (PPE), indywidualne konta emerytalne (IKE) oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE).

IKE i IKZE służą do samodzielnego gromadzenia kapitału na emeryturę. W przypadku PPE część składek może odprowadzać pracodawca. Program dopuszcza również odprowadzanie składek przez pracowników

Efektywne oszczędzanie - przede wszystkim zmiana myślenia

Kluczową kwestią w procesie oszczędzania pieniędzy na emeryturę jest zmiana perspektywy. Zamiast liczyć na państwo, musimy wziąć odpowiedzialność za własne decyzje i każdego dnia pracować na bezpieczną, beztroską jesień życia.

Im wcześniej zamiast na ZUS zaczniemy liczyć na siebie, tym szybciej osiągniemy pożądany cel. A ten oznacza uniezależnienie swojej emerytury od tej, wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Co można zrobić?

Zacznijmy od II filaru obecnego systemu ubezpieczeń. Czy warto odprowadzać część składki emerytalnej do OFE? Jak najbardziej. Ze względu na niestabilną pozycję ZUS-u dywersyfikacja portfela emerytalnego będzie tu bardzo wskazana.

OFE to również szansa na wyższe zyski i możliwość dziedziczenia zgromadzonych środków.

Aby decyzja okazała się strzałem w dziesiątkę, warto zadbać o kilka kwestii.

Kluczowe znaczenie będzie miał tu wybór funduszu inwestycyjnego.

Wybór funduszu inwestycyjnego - czym się kierować

Głównym kryterium wyboru funduszu inwestycyjnego powinna być stopa zwrotu. Analizując wyniki finansowe poszczególnych funduszy warto zwrócić uwagę przede wszystkim na długofalową perspektywę.

Biorąc pod uwagę fakt, że oszczędzanie na emeryturę ma charakter długofalowy, krótkotrwałe spadki nie powinny mieć większego wpływu na decyzję.

Nie mniej ważna od stopy zwrotu jest stabilność osiąganych wyników. Jeśli w perspektywie kilkunastu lub kilkudziesięciu lat, wybrane przez Ciebie OFE utrzymuje się w czołówce, istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że za kilkanaście lat realia będą wyglądać podobnie.

Powierzając instytucji finansowej swoje pieniądze zadbaj także o to, by jej pozycja rynkowa była stabilna i ugruntowana. Wiarygodna firma z szerokim doświadczeniem i bogatym know-how z pewnością okaże się kompetentnym partnerem, który zadba o Twój kapitał w najlepszy możliwy sposób.

Czy warto gromadzić środki na rachunkach IKE i IKZE?

IKE, czyli indywidualne konto emerytalne i IKZE, czyli indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego umożliwiają efektywne gromadzenie kapitału na emeryturę.

Ogromnym walorem obu rachunków jest możliwość uniknięcia podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatku Belki.

Biorąc pod uwagę fakt, że IKE i IKZE służą długofalowemu oszczędzaniu, w celu osiągnięcia najwyższych korzyści warto wypłacić środki:

• z IKE - po ukończeniu 60 r.ż. lub po ukończeniu 55 r.ż. i spełnieniu dodatkowego warunku dotyczącego wpłat. Wpłaty powinny być realizowane w 5 dowolnych latach kalendarzowych lub ponad połowa wartości wpłat na IKE powinna być wpłacona co najmniej 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty;

• z IKZE - po ukończeniu 65 r.ż. oraz dokonywaniu wpłat w 5 dowolnych latach kalendarzowych.

Wcześniejsza wypłata środków wiąże się z koniecznością zapłacenia wyższego podatku. W przypadku IKE - 19% podatku Belki. W przypadku IKZE - podatku od dochodów wg. aktualnej skali podatkowej.

Na IKE i IKZE można wpłacić jedynie określone kwoty. W 2017 roku roczny limit wpłat na IKE wynosi 12 789 zł, natomiast na IKZE - 5 115,60 zł.

Kiedy rozpocząć oszczędzanie na emeryturę?

Oszczędzanie na emeryturę warto rozpocząć jak najwcześniej. Rachunek zysków i strat jest tutaj bardzo prosty.

Osoba, która rozpocznie oszczędzanie w wieku 18 lat, zgromadzi na emeryturę zdecydowanie więcej środków niż rozpoczynający gromadzenie kapitału 30-latek (zakładając oczywiście, że obaj oszczędzający będą odkładać takie same kwoty i korzystać z narzędzi, przynoszących identyczne stopy zwrotu).

Ogromnym walorem, wynikającym z rozpoczęcia oszczędzania w tak młodym wieku jest wyrobienie w sobie pozytywnych, zdrowych nawyków w zakresie zarządzania finansami. A te stanowią niezwykle cenny kapitał..