Inteligenckie mieszkanie u druha Janka Bytnara

Kamienica w al. Niepodległości 159. Tu mieszkał Jan Bytnar „Rudy”, bohater „Kamieni na szaniec”. 86-metrowe mieszkanie i pamiątki po nim chce teraz odkupić miasto.

autor: Radek Pasterski

źródło: Fotorzepa

*W kamienicy przy al. Niepodległości w prywatnym mieszkaniu muzeum poświęcone Szarym Szeregom i przedwojennej inteligencji może zacząć działać praktycznie od zaraz

+zobacz więcej

Chcemy zorganizować w tym mieszkaniu miejsce, w którym młodzi będą mogli uczyć się o Szarych Szeregach. Pokażemy, jak wyglądał dom warszawskiej inteligencji w czasach międzywojennych i okupacji. Ma to być także miejsce spotkań harcerzy. Może zacząć działać zaraz po dopełnieniu formalności – mówi nam Małgorzata Naimska, wicedyrektor Biura Kultury w ratuszu.

– Znajdzie się w nim część Muzeum Historycznego Warszawy.Rada Warszawy zgodziła się przeznaczyć na wykup mieszkania rodziny Bytnarów 700 tys. zł.

Konspiracyjne spotkania

W czasie II wojny światowej w mieszkaniu przy al. Niepodległości 159 odbywały się konspiracyjne spotkania, tajne komplety i zbiórki młodzieży harcerskiej. Mieszkanie do dziś wygląda prawie tak samo jak wtedy. Stąd gestapo wywlekło Janka Bytnara i jego ojca. Zostali aresztowani 23 marca 1943 r. Wtedy w piwnicy budynku Niemcy znaleźli wiele materiałów polskiego podziemia, wbrew zasadom konspiracji niezniszczonych bądź usuniętych na czas przez żołnierzy AK.

„Rudy” został odbity przez Grupy Szturmowe trzy dni później, 26 marca, podczas akcji pod Arsenałem. Zmarł 30 marca. Mimo brutalnych tortur w śledztwie nie wydał nikogo. Pośmiertnie został mianowany harcmistrzem, a następnie podporucznikiem Armii Krajowej i odznaczony Krzyżem Walecznych.

Piękny gest rodziny

Z inicjatywą odsprzedania miastu mieszkania, w którym mieszkał bohater uwieczniony przez Aleksandra Kamińskiego w „Kamieniach na szaniec” wystąpili spadkobiercy z rodziny Bytnara. Starsi druhowie z Mokotowa znają to lokum. Bywali przy Niepodległości, gdy żyła jeszcze matka Janka Zdzisława Bytnarowa, nazywana przez nich „matulą polskich harcerzy”.

Siostra „Rudego” Danuta Dziekońska „Duśka” opowiadała jeszcze do niedawna harcerzom o bracie i Szarych Szeregach. Zmarła niecałe dwa lata temu. – Po jej śmierci rodzina uznała, że nie stać jej na utrzymywanie tego mieszkania. Ale chce, by nadal spotykali się tu harcerze i uczyły kolejne pokolenia. Wystąpiła więc z inicjatywą do miasta, byśmy przejęli je wraz z pełnym umeblowaniem, ale pod warunkiem, że znajdzie się tam instytucja kultury. Zgodziliśmy się. To piękna społeczna inicjatywa – mówi Małgorzata Naimska.

Dodaj swoją opinię